Invloed op regionale samenwerkingsorganisatie
Dat speelt niet alleen bij de jeugdzorg, maar ook op andere beleidsterreinen met regionale samenwerkingsverbanden. Gesprekken met gemeenteraadsleden hebben geleid tot enkele praktische adviezen:
- De gemeenteraad moet zich niet laten verrassen door besluitvorming vanuit het samenwerkingsverband: vraag de wethouder om op de hoogte te worden gehouden van wat er op de agenda staat en welke inbreng de gemeente zal hebben, zorg dat de gemeenteraad de gelegenheid krijgt om haar zienswijze mee te geven aan de wethouder.
- Leer de structuur en de werkwijze van de regionale samenwerking kennen.
- Zorg dat bekend is waar en wanneer welke besluiten genomen worden, zodat hier ruim van tevoren over gesproken kan worden in de gemeenteraad.
“De gemeenteraad moet zich niet laten verrassen door besluitvorming vanuit het samenwerkingsverband”
Voorbeelden uit andere gemeenten
Er zijn natuurlijk tal van mogelijkheden en momenten om onderwerpen aan te kaarten als gemeenteraadslid. De informatie op deze website, het eigen verkiezingsprogramma en gesprekken met jongeren, ouders, jeugdzorgprofessionals en jeugdzorgorganisaties bieden waarschijnlijk al de nodige aanknopingspunten voor verbetervoorstellen. Het is ook interessant om te kijken wat er in andere gemeenten gebeurt en te leren van successen en mislukkingen elders. Hieronder zijn ter inspiratie enkele voorbeelden genoemd, maar er zijn er natuurlijk nog veel meer. Dit zijn niet noodzakelijkerwijs de beste voorbeelden of voorbeelden die wij onderschrijven, maar een willekeurige greep uit het aanbod, die hopelijk inspireert om zelf verder te zoeken.
Onderzoek ‘Eigenwijs Transformeren’
Sommige gemeenten slagen erin om een goed, overzichtelijk en betaalbaar jeugdhulpstelsel in te richten, andere lukt dat nog niet. Het Verwey-Jonker Instituut deed samen met de Radboud Universiteit Nijmegen onderzoek naar de ervaringen van vijf gemeenten waar het wel lijkt te lukken om het lokale jeugdstelsel binnen de bestaande budgetten te transformeren: Deventer, Peel en Maas, Roosendaal, Utrecht en Zaltbommel.
Motie ‘Actief tegengaan oneigenlijk gebruik jeugdzorggeld’
De gemeenteraad van Teylingen wil oneigenlijk en onrechtmatig gebruik van jeugdzorggeld tegengaan. De gemeente moet misbruik actiever opsporen en aanpakken. Die opdracht gaf de gemeenteraad aan het college mee in een motie.
Motie ‘Pleegzorg tot 21 jaar’
De gemeenteraad van Noordoostpolder nam in 2017 een motie aan om pleegzorg niet bij 18 jaar te laten stoppen, maar in principe langer door te laten lopen. Deze motie ging rond op sociale media en in diverse andere gemeenten werd ook actie ondernomen. In de ene gemeente werden er schriftelijke vragen gesteld (‘Bent u bereid het beleid op dit punt aan te passen?’), in de andere gemeente werd de motie vrijwel letterlijk gekopieerd en weer in een andere gemeente bleek een amendement op het beleidskader het best passend. De gemeenteraad van Noordoostpolder en de gemeenteraden die dit voorbeeld volgden, liepen voorop. Een tijdje later volgde het kabinet. De wet is inmiddels landelijk aangepast, zodat verlengde pleegzorg standaard wordt. Maar deze gemeenten liepen daar op initiatief van de gemeenteraad alvast op vooruit.
Initiatiefvoorstel ‘Ervaringsdeskundigen in dienst nemen’
De rol van ervaringsdeskundigen moet verder gaan dan een inspraakmiddag, een congres, of een enkele bijeenkomst alleen. Een initiatiefvoorstel in de gemeenteraad van Amsterdam stelt voor dat ze worden opgeleid om op een structurele manier bij te kunnen dragen aan het zorgbeleid. Deze partij wil dat de gemeente ervaringsdeskundigen – patiënten, cliënten en mantelzorgers – aanneemt om mee te praten over het zorgbeleid.
Patronen achter jeugdzorgervaringen: ‘Leren en verbeteren met ervaringen’
In een aantal zorgregio’s wordt gewerkt met het project ‘Leren en verbeteren met ervaringen’. Jongeren, ouders, verzorgers en hulpverleners delen via een digitaal vertelpunt hun ervaring met jeugdhulp. Op basis van de overeenkomsten die uit al die gedeelde ervaringen komen, zijn patronen te herkennen, waarmee jeugdhulpverleners hun werkwijze evalueren en waar nodig verbeteren. Wellicht is dit ook bruikbaar in uw regio.
Advies van Vereniging voor Raadsleden ‘Jeugdprofessional bij de huisarts’
De gemeenteraad heeft een belangrijke functie: zij stuurt in plannen van het college voor de uitvoering van de jeugdzorg. De toevoeging van jeugdprofessionals bij de huisarts is een stap in de juiste richting bij de transformatie in de jeugdzorg; het draagt bij aan de professionaliteit van de zorg die gemeenten kunnen bieden, het versterkt de preventieve voorzieningen en daarmee drukt het uiteindelijk de kosten. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden schreef een advies.
Lesprogramma THINK in Zwolle ‘Sterke sociale basis’
Hoe ga je als jongere om met jezelf, met anderen en met je eigen onzekerheden? Eigenlijk zou je dat gewoon op school moeten kunnen leren, net als wiskunde en Duits. Sinds tien jaar voorziet het lesprogramma THINK op school in die behoefte. THINK op school is een sociaal-emotionele leerlijn voor jongeren in de onderbouw van het voortgezet onderwijs en mbo. De gemeente Zwolle, de Zwolse scholen en de Nederlandse ggz zijn enthousiast over dit initiatief.
Filmpje Vereniging voor Raadsleden: Grip op de jeugdzorg
Op de website van de Vereniging voor Raadsleden staat een filmpje dat gemaakt werd met hulp van het Nederlands Jeugdinstituut, over hoe de gemeenteraad ‘grip’ kan krijgen op de jeugdzorg.
Podcast: ‘Jeugdzorg, hoe nu verder?
CDA-Kamerlid René Peters heeft een podcastreeks over jeugdzorg, waarin hij met zeer uiteenlopende experts spreekt over allerlei vraagstukken in en rond de jeugdzorg.